Anadolu Sigorta tarafından Sosyal sorumluluk projesi olan “Bir Usta Bin Usta” olan “Sinop – Model Gemi Yapımı” Şubat ayında Sinop’ta başlayacak. Sinop Kültür Turizm Müdürü İrfan Göz proje ile ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teknik danışmanlığında yola çıkan ve yaklaşık 20 kursiyerin eğitim göreceği kursta, model gemi yapımcılığı sanatının Sinop’ta ortaya çıkışı ve tüm teknik detaylar kursiyerlere aktarılıyor olacak. Dört buçuk ay kadar sürmesi planlanan kursu başarıyla tamamlayacak olan kursiyerler, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan sertifika alırken, isteyen kursiyerler Türkiye İş Bankası’nın projeye özel olarak hazırladığı mikro krediye başvurma hakkına da sahip olacak.
Bir Usta Bin Usta projesi; kamuoyunun ilgisini, kaybolmaya yüz tutan meslek ve yerel değerlere çekmeyi, bu mesleklerin yeniden canlanmasını ve meslek ustalarının deneyimlerinin geleceğe taşınmasını sağlamayı amaçlıyor.
Proje, 2010 yılında 85. yılını kutlayan Anadolu Sigorta’nın, “Kaybetmek yok” sloganıyla özetlediği hizmet anlayışının, sadece iş ortaklarını ya da sigortalılarını değil, Anadolu Sigorta’yı bugünlere taşıyan tüm Türkiye’yi kapsaması gerektiği bilinciyle ortaya çıktı. Proje kapsamında her yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın önerdiği iller arasından 5 il ve meslek seçilmekte ve her meslek için 15 ile 20 arasında kursiyer eğitilmekte. Proje ile 10 yıl boyunca 50 meslek ve toplam 1.000 usta adayının desteklenmesi hedeflenmekte. Bu sayede, bir ustanın elinde can bulan meslekler projenin gerçekleşmesiyle yeni ustaların ellerine aktarılmış olacak.
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nün teknik danışmanlığında sürdürülen projede 2017 senesi içerisinde Sinop’un haricinde, Balıkesir’de “El Yapımı Sabun Üretimi”, Denizli’de, “Buldan Bezi Dokumacılığı”, İstanbul’da, “Şile Bezinden Giyim ve Aksesuar Yapımı”, Karaman Taşkale’de, “Halı Dokumacılığı” kursları yapılıyor olacak.” dedi.
Sinop- Model Gemi Yapımı hakkında bilgi veren Sinop Ülgen Kotra sahibi Doğan Ülgen “Bu el sanatının Sinop’ta ortaya çıkışı ile ilgili çeşitli anlatımlar bulunmaktadır.
Bazı anlatımlara göre Sinop’ta ilk gemi modellerini yapanlar 1940’lı yıllarda Sinop Cezaevi’nde yatan iki mahkûmdur. Bu mahkûmlar cezaevinden tahliye olduktan sonra da Sinop’ta kalarak bu sanatlarını devam ettirmişlerdir. Farklı bir anlatıma göre ise tekne modelciliği aslında bir tersane geleneğidir. Tersanede gemi yapımında çalışan ustaların boş zamanlarını değerlendirmek için yaptıkları yelkenliler zaman içerisinde Sinop Cezaevi’nde özgürlük simgesi olarak benimsenmiş ve yelkenli gemi yapmak mahkûmların en önemli uğraşlarından birisi olmuştur. Cezaevinden çıkarak model gemi yapmaya devam eden mahkûmların zaman içerisinde çıraklar yetiştirmeye başlamasıyla da sanat hızla yayılmaya başlamıştır.
Üretilen ilk ürünler Sinop Limanı’na gelen yolcu vapurlarındaki ziyaretçilere hediyelik eşya olarak sunulmuştur. Bu vapurlarda seyahat eden yolcuların bu ürünleri alması ve farklı illere götürmesi neticesinde Sinop kotraları (ilk dönemde verilen genel ad budur) giderek tanınmaya başlamış ve zamanla Sinop’un bir simgesi haline gelmiştir. Günümüzde Sinop'a gelen yerli ve yabancı turistlerin en çok ziyaret ettikleri yerler, çeşitli gemi modellerinin sergilendiği atölye ve dükkânlardır.
Başlangıçta daha çok tek tip yelkenli üretiminin yapıldığı ve genel olarak “Kotracılık” olarak adlandırılan bu el sanatının, zaman içerisinde ustaların bilgi ve becerilerinin artması ile birlikte projeli olarak çalışılan tekne modellerinin yapımına doğru evrildiğini söyleyebiliriz.
Bu modellerin yapımı sırasında ölçeklendirme, elde kesme, elde delik delme, şekillendirme, dekupe oyma, zımparalama, kaplama, boyama, vernikleme, örme, yakma gibi birçok işlem uygulanmaktadır.
Gemi yapımında en çok kullanılan ağaçlar ceviz, gürgen, kayın, kavak, dişbudak, akçaağaç’dır. Donanımlarda ise daha çok misina ve naylon ip kullanılmaktadır.” dedi.
Programa Kültür Turizm Müdürü İrfan Göz, İş bankası Müdürü Kazım Atılgan, Anadolu Sigorta Halkla İlişkiler Müdürü Elif Banu Kocaoğlu ve Kültür ve Turizm Derneği eşlik etti.
Başvurular, 10 Şubat 2017 tarihine kadar Sinop Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yapılacak.
