Türkiye’nin ilk coğrafi işaret tescil belgeli deniz ürünü olan ‘Sinop Lakerdası’ şimdi de Avrupa Birliği (AB) yolcusu. Sinop'un yöresel lezzetlerinden lakerdaya (tuzlu balık) Avrupa Birliği (AB) coğrafi işaret belgesi alınması için başvuru yapıldı.
Geçtiğimiz yıl Mayıs ayında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescil belgesi verilen Sinop'un yöresel lezzetlerinden lakerdaya (tuzlu balık) AB coğrafi işaret belgesi alabilmesi için AB Coğrafi İşaret Komisyonuna başvuru yapıldı. Sinop Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) tarafından yapılan başvurunun bu yıl içinde sonuçlanması öngörülüyor. Sinop TSO Yönetim Kurulu Başkanı Salim Akbaş, oda binasında düzenlediği basın toplantısında, Türkiye'de su ürünleri alanında tescil edilen ilk ürünün lakerda olduğunu hatırlattı.
Akbaş, “Sinop Ticaret ve Sanayi Odası olarak, ilimizin yöresel ürünlerini korumak, gelecek kuşaklara aktarmak ve ekonomik değere dönüştürmek en önemli çalışma alanlarımızdan biridir. Bu amaca yönelik olarak Odamız bundan önce Sinop nokulunun coğrafi işaretini almış olup, son dönemde Sinop üniversitesi tarafından tescillenen kestane balı ve Sinop Esnaf ve Sanatkârlar odası tarafından tescillenen Sinop mantısının da ülke çapında tanıtımı için gerekli çalışmaları her platformda yürütmektedir. Bundan sonra da, diğer kurumlarımız tarafından yürütülecek çalışmalar için işbirliğine ve uzmanlık paylaşımına sonuna kadar hazırdır.” dedi.
2021 YILINDA ADIMLAR ATILDI
Sinop lakerdası’nın Avrupa mutfağında da yer almasını arzuladıklarını vurgulayan Akbaş, “Yöresel ürünlere yönelik son çalışmamız ise Sinop Lakerdasıdır. Sinop Lakerdası’nın coğrafi işaret alma süreci, 2021 yılında odamız ve KUZKA iş birliği ile yürütülen teknik destek programı ile başlamıştır. Türkiye’de su ürünleri alanında tescil edilecek ilk ürün olması hasebiyle 2 yıllık hummalı bir çalışma yürütülmüş ve Sinop Lakerdası Türk Marka ve Patent Kurumu tarafından geçtiğimiz yıl tescillenmiştir. Bu tescilin ardından lakerdanın ulusal ve uluslararası bilinirliği daha da artmış, ilimizde üretilerek pazarlanması noktasında çalışmalar da hız kazanmıştır. Bununla birlikte, lakerdanın Avrupa’da ve tüm dünyada bilinirliğini arttırmak adına Avrupa Birliği tarafından da tescil edilmesi için bugün itibariyle başvuru süreçlerine başlamış bulunuyoruz. KUZKA tarafından 2024 Yılı Destinasyon Geliştirme Teknik Destek Programı ile desteklenecek projelerden biri olan “Sinop Lakerdası Avrupa Yolunda” projemiz ile bu yıl Sinop Lakerdasının AB tarafından tescillenmesini amaçlıyoruz.” diye konuştu.
ÜRETİM TESİSİ KURULACAK
Projenin başarılı bulunması durumunda Sinop'ta lakerda üretim tesisi kurulacağını belirten Akbaş, “Biz kurum olarak, bir ürünün coğrafi işaretini alıp, basına 3-5 demeç verip, sonrasında tescil belgesini rafa kaldırmayı hiçbir zaman doğru bulmuyoruz. Bizim coğrafi işaret sürecine yaklaşımız bütüncüldür ve ürünü hak ettiği noktaya taşıyana kadar devam eder. Bu sebeple, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından, kalkınma ajansları ile iş birliğinde yürütülen Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı SOGEP’e, lakerda projemizle başvurmak için bir süredir yoğun çalışmalarımız devam ediyor. Projemizin başarılı bulunması durumunda, bu yıl Sinop OSB’de yer alan Seanop Su Ürünleri İşleme Tesisi içerisinde bir Sinop Lakerdası Üretim Tesisi kuracağız. Hayata geçireceğimiz bu tesiste üreteceğimiz lakerdayı da ülkemizin en önemli market zincirlerinin raflarında görmek en büyük amaçlarımızdan bir tanesi. Hatta sadece lakerdayı değil, ilimizde avlanan ve yetiştirilen hamsi ve somonu da marinat ürün olarak üretiyor ve pazarlıyor olacağız. Buna yönelik olarak firmalarla da temaslarımız devam ediyor. “ şeklinde konuştu.
TÜRKİYE'DE AB COĞRAFİ İŞARETİ ALAN 21 ÜRÜN BULUNUYOR
KUZKA Genel Sekreteri Serkan Genç ise Türkiye'de AB coğrafi işareti alan 21 ürün bulunduğunu ve listeye Sinop lakerdası’nı eklemeyi amaçladıklarını söyledi.
Lakerdanın AB tarafından tescil edilmesiyle su ürünleri alanında coğrafi işaretli ilk ürün olacağını anlatan Genç, “2024 yılı Destinasyon Geliştirme Teknik Destek Programımızın ikinci döneminde başvurusunu aldığımız ve başarılı olarak desteklenmeye hak kazanan Sinop Ticaret ve Sanayi Odamızın başvuru sahibi olduğu proje ile Sinop Lakerdası’nın Avrupa Birliği Coğrafi İşareti Başvuru Danışmanlığı temelli projenin sözleşmesini imzalamak üzere buradayız.
Önceki dönemlerde yine Ajans olarak destek sağladığımız, Sinop Ticaret ve Sanayi Odamızın başvurusu ile çalışmaları yürütülen Sinop Lakerdası, 2023 yılında Türkiye'nin su ürünleri alanında ilk coğrafi işaretli ürünü olarak tescil edilmişti. Şimdi çıtayı bir üst seviyeye çıkartarak, AB Coğrafi İşaretli Ürün olarak tescil edilmesini sağlamayı hedefliyoruz. Hâlihazırda ülkemizin çeşitli coğrafyalarından çok değerli 21 ürünümüz AB coğrafi işareti tesciline sahip. Biz inşallah, bu listede en hızlı şekilde ve su ürünleri alanındaki coğrafi işaretli ilk ürün olarak yerimizi almak istiyoruz.” dedi.
TEK BAŞINA COĞRAFİ İŞARET YETMEZ, EK PROJE BİLEŞENİ: AMBALAJ TASARIM
Genç, “ Bununla birlikte, şunun da farkındayız: Gerek coğrafi işaret tescili, gerekse AB coğrafi işareti tescili almak elbette kıymetli bir kazanım ancak bir sonuç değil, esasında bir başlangıç. Ürünümüze esas değer oluşturacak destekleyici faaliyetler kurgulanmadığı sürece tek başına coğrafi işaret sahibi olmak da bizleri kurtarmayacak. Bu noktada, teknik destek projemizin alt bileşeni olarak AB tescili yanında, ürünün pazarlamasına katma değer yaratacak ambalaj ve sunum tasarımına yönelik danışmanlık alımı faaliyetlerini de projemize eklemiş olduk.
Bununla birlikte, konu dışı olsa da, Sinop Kültür ve Turizm Derneği, Sinop Belediyesi iş birliği ile ortak olarak hayata geçirdiğimiz Sinop Lakerda Festivali gibi uluslararası etkinliklerin de bütün bu süreçlere olumlu katkı yapacağını da vurgulamakta fayda var.
Projenin Sinop’umuza ve Bölgemize hayırlı olmasını diliyor, başarılı bir proje uygulama süreci temenni ediyorum.” İfadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından Sinop TSO ile KUZKA arasında Sinop lakerdasının Avrupa Birliği Coğrafi İşareti başvuru danışmanlığı sözleşmesi imzalandı.